Zorgen over de arbeidsmarkt?

Volgens Ineke Dezentjé Hamming (FME) moet de overheid met een structureel plan komen om er meer  banen bij de industrie bij te krijgen. Maar ze zegt ook dat de overheid heeft geprobeerd met sector plannen tot een conjuncturele oplossing te komen en vervolgt met: de overheid kan geen banen maken. Kortom wat is het nou wel of niet.

Wat mij betreft is het duidelijk: de overheid doet het niet, maar zou het eigenlijk wel moeten doen en is ook de enige die het kan doen. De trieste werkelijkheid is dat de politieke wil ontbreekt.

In een aantal sectoren is natuurlijk wel een mismatch en daar moet je zeker iets aan proberen te doen.
Het neemt echter niet weg dat het merendeel van de werklozen en verborgen werklozen structureel van aard is. En helaas pindakaas de enige die daar wat aan kan doen is de overheid door het aan passen van de macro economische spelregels en op die manier de binnenlandse groei aan te zwengelen. Niet door de geldkraan open te draaien en een budgettair gat te creëren, maar om naast de technologische groei een extra groei te genereren die de werkloosheid zal verminderen.

Politici moeten worden afgerekend op het behalen van een dergelijke doel.

Lonen omhoog als panacee voor alle problemen: Really?

Afgelopen vrijdag groot in de Telegraaf, tijd om na jaren van loonmatiging, ingezet door het akkoord van Wassenaar, is het nu weer tijd voor loonstijging althans volgens de economen Wim Boonstra, Steven Brakman en Robin Fransman. Het is trouwens een prima idee om onze Europese concurrentie positie te verslechteren om zo tenminste 1 Nederland Europese onevenwichtigheid te verminderen, maar dat kan ook door het algemene prijspeil te verhogen. Dus behalve de loonstijging krijgen we dan ook een verhoging van het bruto rendement op kapitaal, omdat ondernemers nu eenmaal aan hun rendement op kapitaal gewend zijn en met minder geen genoegen gaan nemen. Waar dan het evenwicht komt te liggen weet natuurlijk ook geen mens, maar de DNB heeft het doorgerekend. En de DNB krijgt hiermee natuurlijk wel het inflatie percentage omhoog en dat is waarschijnlijk ook het hoofddoel. Een plezierig positief neveneffect is dat er dan per jaar minstens 30 mld. minder aan buitenlandse financiële activa verdampt, waar we al decennia lang last van hebben en waarvan geen mens precies begrijpt waar het blijft. De verminderde export op de betalingsbalans moeten we dan maar omzetten in binnenlandse bestedingen.

Robin Fransman komt in zijn boek ‘Sparen is geen Deugd’ ook met een aantal oplossingen. De fouten of minstens slordige redenaties in zijn betoog zijn echter zo talrijk dat zelfs een kritiek van prof. Harrie Verbon https://www.ftm.nl/artikelen/sparen-geen-deugd-maar-ook-geen-ramp moeilijk leesbaar wordt. Bijna al die fouten zijn weer terug te voeren op de spaarparadox en daar ging het nou juist net over. Ik ga maar niet verder in op de formule r>g die ook door Piketty wordt misbruikt, want dat slaat de plank volledig mis zowel bij Verbon als Piketty in zijn ‘Capital in the Twenty-First Century’. Voor degenen onder u die geinteresseerd zijn in mijn kritiek op r>g, zie 2014 10 20 The (F)Laws of Piketty's Capitalism: A Fundamental Approach.

Wat mij betreft moet er maar 1 ding centraal staan en dat is de werkgelegenheid. Laten we zeggen 1 miljoen banen erbij binnen 2 à 3 jaar. Ik ben benieuwd of dat uit de recente berekeningen van de DNB kwam.

Het boekwerk  ‘Kansrijk Arbeidsmarktbeleid’ levert een teleurstellend resultaat op voor wat betreft de werkgelegenheid en arbeidseconoom Jan van Oers zegt dat de enige mogelijkheid om de werkloosheid te reduceren economische groei is . Dat is bijna hetzelfde als te voorspellen dat het licht aangaat als je de schakelaar in de aan stand zet. Hiermee verklaar je dus echt helemaal niets.

Maar goed, even terug naar alleen lonen verhogen door op de Arbeid Inkomen Quote te sturen. Daarmee verschuift natuurlijk het evenwicht naar een hoger Bbp en een hogere capital to income ratio, terwijl de consumptiequote minder wordt neemt de consumptie iets toe, de investeringsquote neemt toe, capital share neemt af en het rendement op kapitaal wordt lager. E.e.a. is met een simpel 2 sector model aan te tonen. Ook als je slechts de verhoging van de lonen doorberekend in de prijzen.
Op theoretische gronden kun je stellen dat bij elke work share er een evenwicht oplossing mogelijk is. Dat betekent ook dat als we nu niet iedereen aan het werk kunnen krijgen dat dat hoogstwaarschijnlijk op een ander niveau van de work share ook niet zal lukken. Hoewel je in eerste instantie zou denken dat de bestedingsruimte van consumenten groter wordt en de reële consumptie toe gaat nemen, is het maar de vraag of dat echt zo gaat uitpakken. Misschien op de korte termijn, maar zeker niet op de langere termijn. Natuurlijk wel als de arbeidsproductiviteit toeneemt, maar niet door bovengenoemde verandering alleen.

Wil je, zoals het kabinet beweert, echt iets doen aan de werkloosheid en het percentage terugbrengen tot onder de 3 à 4 % en meteen alle latente werkzoekenden, alle ontmoedigden, alle jeugdwerklozen, alle ouderen die willen werken en alle asielzoekers aan een baan helpen dan moet er meer gebeuren dan een loonsverhoging, banenmarkten, lerend werken, nieuwe productinnovaties, belasting wijzigingen, enz.
Maar als het kabinet zegt dat na te streven, maar het niet om wat voor reden het de afgelopen (tientallen) jaren niet op een systematische wijze die richting weet uit te sturen, dan hebben ze daar kennelijk geen instrumenten voor, noch het benodigde macro economisch inzicht. En ik noem hier het kabinet, maar lees eigenlijk kabinet incluis alle adviserende instanties zoals ministeries, CPB, DNB, SCP, WRR, SEO, SER, universiteiten, enz.

Dat is dan de huidige stand van zaken wat betreft onze macro economisch kennis. Over elkaar heen buitelende advies instanties, hoogleraren en politici. Niet alleen de politici hebben geen vertrouwen meer in de economische voorspellingen en oplossingen, zelfs de economen hebben dat niet meer.
Kortom mijn verwachting is dat de economie na een loonstijging zich op een nieuw punt instelt met dezelfde fundamentele fout in het systeem en een nauwelijks ander werkloosheidspercentage. U zult begrijpen, mede uit eerdere artikelen van mij o.a. http://marcelroland.blogspot.nl/2014/08/aanzwengelen-van-de-economie-en-het.html, dat ik het te triest voor woorden vind.