dinsdag 6 september 2016

Steve Keen: We moeten de private schuldenberg uitvegen



Opmerkingen bij het artikel van
We moeten de private schuldenberg uitvegen

Hier kunt u het bewuste artikel vinden:







Kortom allemaal opmerkingen die er wel iets mee te maken hebben maar het probleem niet oplossen, waar je verder helemaal niets mee kunt en die ook geen inzicht opleveren en af en toe zelfs niet aangeven welk probleem ze oplossen.

'De overheidsschulden zijn niet het probleem. Pas als de schulden bij de gezinnen en de bedrijven verkleinen, zal de groei terugkeren'
Hieruit distilleren we het probleem: Kennelijk is de groei te laag. Maar te laag voor wat. Te laag om te technologische groei bij te houden of zo wie zo te laag omdat we een inhaalslag moeten maken om op het gewenste GDP level te komen. Om dat te kunnen bepalen moeten we de technologische groei kennen en het gewenste GDP level. Het eerste is weliswaar niet erg precies maar toch wel redelijk op historische cijfers te prognosticeren. Het GDP level kan binnen zekere grenzen vrij worden gekozen. We kunnen immers het totaalaantal uren kiezen dat we willen werken. Omgekeerd geredeneerd betekent het dat het streven naar een zeker GDP level al dan niet met groei fundamenteel intrinsiek niet zo’n zinvolle uitspraak is. Wat wel theoretisch optimaal is te bepalen is het GDP per gewerkte tijdseenheid (bv. uren). Dat optimum kan nog een beetje worden beïnvloed hoe en met welke smaak we willen optimaliseren afhankelijk van de voorkeur die de mensen en bedrijven hebben (salaris eisen, eisen voor rendabiliteit van bedrijven).










Als de schulden zo hoog zijn als nu, dan zal er weinig tot geen door krediet gedreven groei zijn'. Kennelijk worden hier de private schulden bedoeld, want die van de overheid neemt met de voorgestelde maatregel toe waardoor de private schulden dus lager kunnen worden. Je zou ook kunnen zeggen dat de private deposito’s hoger worden. Maar als private financiële buffers groter worden ligt het eerder in de verwachting dat individuele schulden gaan toenemen, gecompenseerd door nog grotere deposito’s elders in de private sector. Dus voor individuele gevallen levert het geen reductie op, integendeel. Er is maar een manier om schulden van huishoudens terug te dringen en dat is regulering op microniveau en het is maar de vraag of dat in zijn algemeenheid verstandig is.
Redenaties om schulden te reduceren zijn erg populair. In feite is er maar een reden te bedenken waarom een schuld te hoog is en die ligt op microniveau. Als een individu of entiteit niet meer aan zijn verplichtingen kan voldoen is de schuld in feite te hoog en anders niet. Als dat zich voordoet kun je als oplossing die schuld kwijtschelden op microniveau. Verkapt gebeurt dat op macroniveau ook via de geldontwaarding. Een basisbedrag of basisinkomen uitdelen zijn beide vormen van nivellering via een belastingverlaging.



We moeten de private schulden verlagen, zodat de kredietgroei weer een substantieel deel van de vraag kan uitmaken’, heeft meer weg van een noodmaatregel om de economie weer op de rails te krijgen. In een stabiel groeiende economie heeft kredietgroei echter niets met de vraag te maken. Wel is het zo dat kredietgroei, de groei van de economie en de groei van de vraag idealiter even groot zullen, maar dat is een ander verhaal.

Kortom, ik vind dat veel opmerkingen geen houdt snijden en ronduit fout zijn. En de verschillen zitten niet eens in de zachte, behavior-economic component, maar in die paar formules die in de economie wel altijd geldig zijn zonder compromissen. Dat er vanuit theoretisch oogpunt altijd geld genoeg is laat zien dat een oplossing mogelijk is. Je kunt zelfs aantonen dat zoiets met een laag percentage werklozen te verwezenlijken is en zelfs onder dynamische omstandigheden. Nu moeten we nog de wil tonen om dat te verwezenlijken. Het zou mooi zijn als kabinetten zouden worden afgerekend op het reduceren van het werkloosheid percentage tot slechts luttele procenten. Zoveel mogelijk mensen die een zinvolle bijdrage leveren aan de samenleving dat lijkt me een betere insteek dan meer groei, wat kan een mens tenslotte nog meer doen dan zijn best.

Literatuur
de la Fonteijne, Marcel R., 2014, An Inconsistency in using Stock Flow Consistency in Modelling the Monetary Profit Paradox, Economics: The Open-Access, Open-Assessment E-Journal, 8 (2014-15): 1—7. http://dx.doi.org/10.5018/economics-ejournal.ja.2014-15