BCO beperkingen en de schattingen voor besmettelijke mensen (infected) in Nederland op dashboard.

In mijn vorige blog heb ik laten zien waarom de beste strategie het minimaliseren van het SARS-CoV-2 virus is. Willen we daarbij ook nog bij voorkeur de sociaal en economisch zeer beperkende maatregelen van social distancing mitigeren, dan moeten we vol inzetten op Bron- en Contactonderzoek (BCO) zoals ik al in eerdere blogs heb betoogd.

Dat is echter eenvoudiger gezegd dan gedaan, er zitten wat haken en ogen aan. 

In dit blog laat ik u zien wat de beperkende factoren zijn en wat we moeten doen, als we dat al kunnen, om die beperkingen weg te nemen.

Voor een effectief BCO is het van belang dat:

•        voldoende mensen met klachten zich melden (fractie p_klacht)
•        kwaliteit van de test goed is (fractie stel p_test=1)
•        we zo veel mogelijk van de contacten kunnen traceren (fractie p_trace)
•        de fractie van asymptomatische mensen niet te groot is (p_asymp)
•        isolatie of quarantaine van contacten goed is, uitgedrukt in de fractie p_iso

De totale effectiviteit van BCO wordt dus bepaald door het product van genoemde factoren:

p_klacht* p_test* p_trace*(1- p_asymp)* p_iso

Kijken we per vrijdag 3 juli 2020 naar de getallen op het dashboard, dan zien we voor Nederland als schatting voor het aantal infected 2800 (besmettelijke mensen, die nog vrij rondlopen). Stel dat dat aantal een juiste schatting is, dan levert dat met 5,2 d gemiddelde incubatietijd ongeveer 538 nieuwe besmettingen per dag (gesimuleerd met een momentane Rt=0,75). Het aantal positief getesten is 75 per dag. Dan zien we wel een heel klein deel, 13,9 % positief getest. Dat kan alleen maar verklaard worden door de fractie asymptomatisch p_asymp en de fractie gemeld met klachten p_klacht. Dit zou een regelrechte ramp betekenen voor de effectiviteit van BCO, met het product

p_klacht*(1-p_asymp) =0,139. 

Als dan ook het opsporen zelf niet heel erg goed gaat bijv. 50 % van de contacten wordt opgespoord p_trace=0,5, dan komt de effectiviteit van BCO dus niet boven de 0,07 uit.

Omgekeerd geredeneerd: als de effectiviteit wel hoger ligt, dan klopt de schatting van 2800 voor infected niet.

Vb.: Stel 20 % is asymptomatisch p_asymp=0,2en 40 % van mensen met klachten meldt zich p_klacht=0,4 dan is

p_klacht*(1- p_asymp)=0,4*0,8=0,32.

Dit levert voor het aantal nieuwe besmettingen per dag 75/0,32=234. Hiermee komt de schatting voor het aantal besmettelijke mensen uit op 1217, hetgeen een stuk lager is dan de 2800 door RIVM geschat.

Helaas leveren beide voorbeelden geen positief beeld op voor BCO als vervanger voor social distancing. 

In de literatuur worden erg wisselende schattingen gemaakt voor het aantal asymptomatische mensen. Ik denk dat het in Nederland ook sterk wisselt nu de laatste weken de gemiddelde leeftijd van positief getesten ongeveer 20 jaar lager is komen de liggen. De fractie is evenwel simpel te bepalen uit de opgespoorde contacten. Dat zijn immers mensen die als min of meer willekeurig gekozen mensen te beschouwen zijn met een grote kans dat daar mensen tussen zitten die positief zullen testen. Door deze positief getesten te volgen in de tijd wordt het direct duidelijk in welke groep ze thuis horen, waarmee p_asymp bekend is.

Eindconclusie:

• Als de schatting van 2800 voor het aantal besmettelijken in Nederland juist is dan ziet het er somber uit voor de effectiviteit van BCO en is de effectiviteit tot max 1/7 beperkt.
• Stel 20 % is asymptomatisch p_asymp=0,2 en 40 % van mensen met klachten meldt zich p_klacht=0,4 dan is de effectiviteit beperkt tot max 1/3, hetgeen ook teleurstellend is.
• Het is niet duidelijk of we in staat zijn om meer mensen te motiveren om zich bij klachten te laten testen.
• Het is niet duidelijk wat de fractie asymptomatisch op dit moment is.