donderdag 7 augustus 2014

Aanzwengelen van de economie en het reduceren van werkloosheid: Het kan echt.



De laatste maanden moeten we het gaan hebben van een 3 % loonsverhoging volgens een aantal economen in navolging van Duitsland. Gisteren weer een artikel in het Financiële Dagblad en de Telegraaf (Lonen_moeten_stijgen), waarin de bekende hoogleraren hun kunstje weer opvoeren. En ja, het kan niet ontkend worden dat het eventjes zal helpen, maar u begrijpt een structurele macro-economische oplossing is het niet. Daar komt bij dat de politiek en de economen het de afgelopen 30 jaar tot nog toe niet voor elkaar hebben gekregen om economische groei op een gecontroleerde, duurzame, systematische wijze te redigeren om de werkloosheid te verminderen. Dus helaas hebben ze wat dat aangaat geen credit kunnen opbouwen. Je moet dus wel een heel verfrissend nieuw geluid laten horen. Redenaties met een open eind horen daar niet bij.

Nu is economische groei al een fenomeen dat je niet zonder meer moet willen nastreven als zijnde het hoogste goed. Dat is echter nu wel essentieel om de werkgelegenheid weer in de lift te krijgen.

Gelukkig heb ik dit keer ook nog goed nieuws voor u. Ik heb er een oplossing voor. Behalve mijn adviezen kost het de  bv Nederland slechts een te verwaarlozen bedrag en het levert globaal zo’n 50 mld. per jaar op. Dat is toch 10.000 euro per gezin.

Wat moet daar dan voor gebeuren zo hoor ik u vragen.

De problemen zitten gedeeltelijk in de manier waarop er tegen economische problemen wordt aangekeken. De diverse economische stromingen die allemaal een wat ander verhaal vertellen. De instituties die zelf al aangeven dat hun economische voorspellingen slechts een kwalitatieve aanduiding zijn en soms dat zelfs niet. De politiek, die al sinds een jaar of 10 volledig heeft afgehaakt om ook maar enig geloof te hechten aan hetgeen de economen beweren. De economen zelf, die het zelf inmiddels ook niet meer geloven, omdat it’s 'all in the policies and politics'.

Steve Keen heeft er met zijn boek Debunking Economics in ieder geval een goed begin meegemaakt om theorieën niet zomaar klakkeloos na te praten maar kritisch te beoordelen. Alhoewel hij daarbij soms wel erg woest om zich heen slaat en diverse disciplines een veeg uit de pan geeft. Helaas voor hem maakt hij zelf ook een fundamentele fout in hoofdstuk 14 van zijn boek, waar hij dieper ingaat op de financiële stabiliteit naar aanleiding van de theorie van Minsky. Voor de geïnteresseerde lezer zie An Inconsistency in Using Stock Flow Consistency in Modelling the Monetary Profit Paradox.

Dat neemt niet weg dat de rest van zijn boek zeer lezenswaardig is en met name wat hij beoogt te zeggen, nl. we moeten weer kritisch naar economie gaan kijken. Daar kan ik het van harte mee eens zijn. Laten we dan eens beginnen met een onderscheid te maken tussen datgene wat nu echt hard is en de wat zachtere kant, tussen de hardere wetmatigheden en de gedragsrelaties die de economie kenmerken, want er wordt macro-economisch wat afgeleuterd door 16 mlj. deskundigen en iets minder deskundigen.
We maken dan in ieder geval globaal onderscheidt tussen wat ik zou willen noemen economisch fundament en economische gedragingen van mensen.

Het is aan de politiek om iets te willen. Dat bepalen we dus met zijn allen. Een in mijn ogen goed uitgangspunt zou zijn: we willen zoveel mogelijk mensen nuttig aan het werk zetten. Het lijkt erop dat we dat willen, wat de partij programma’s staan er vol mee en de oplossingen die worden aangedragen zijn legio. Mij bekruipt wel het gevoel dat je je moet afvragen hoe serieus die woorden eigenlijk zijn, maar laat ik het voorlopig positief benaderen en ervan uitgaan dat we dat echt willen.

Als die beslissing eenmaal is genomen, dan moet je ook wel de bereidheid hebben om de maatregelen te nemen die daarvoor nodig zijn. Houd daarbij voor ogen dat het de bv Nederland geld gaat opleveren, minder criminaliteit, meer participatie van mensen.

Nu komt het moeilijke stuk, je moet het niet alleen willen, je moet ook nog over het instrumentarium beschikken om dat te bewerkstelligen. Helaas, toe nog toe is dat niet gelukt. Het goede nieuws is dat het kan, maar het is niet een eenvoudige, enkelvoudige maatregel waarmee het allemaal weer goedkomt. Anders was het natuurlijk allang gelukt, want er is wat uitgeprobeerd de laatste jaren. Dus het gaat niet om een eenmalige truc die wordt vertoond, maar om een procedure, die de economie, die continue gemonitord dient te worden, bestuurt. Zeg maar een cockpit functie voor de besturing van de economie.

Kan dat dan allemaal probleemloos? Nou, ik zie wel een probleem op de loer liggen. De economie kan dan makkelijk veel te snel groeien. En dat is niet goed. De economie moet op een bepaalde optimale grootte worden gehouden. Op tijd afremmen kan wel eens moeilijk worden omdat mensen zich nu eenmaal graag rijk rekenen en moeilijk de discipline kunnen opbrengen om pas om de plaats te maken. Tenslotte wordt de pace van economisch groei door de technologische vooruitgang bepaald en niet door wat wij graag willen. Dat kunnen we dan weer beïnvloeden met Lerend Werken (naar-een-lerende-economie ).

En als we dan eenmaal een grote taart hebben gebakken, dan mogen de polderaars hem gaan verdelen. Dan hebben we ook hen aan het werk.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten