Gelukkig een extra Corona maatregel: We gaan eindelijk meer testen

Gisteren 31 maart heeft het kabinet besloten om de maatregelen te verlengen tot 28 april. Ik had gehoopt dat er een paar intelligente tandjes bijkwamen. Op deze manier blijven we ons op het randje van de afgrond bewegen. De IC-capaciteit dreigt het maximum te overschrijden en de belasting voor de ziekenhuiszorg is al over zijn grens heen, dit is niet zo lang vol te houden.

Maar er is ook een positieve wending want er is nu besloten om meer testen te gaan inzetten. En u kent inmiddels mijn stokpaardje: Testen, track and trace, quarantaine. Voorlopig in combinatie met alle al genomen maatregelen.

In mijn vorige blog heb ik al aangegeven hoe risicovol de nu gevolgde aanpak is. Zelfs al blijf je onder de 2500 IC-patiënten, als je de effectieve R0 niet ruim onder de 1 weet te krijgen loopt het verkeerd af. Immers bij een R effectief van 1 blijven we lange tijd de volledige IC-capaciteit opsouperen. Dat trekt een veel te zware wissel op onze gezondheidszorg. Ik heb heel veel waardering voor al die mensen die met zoveel inzet ons systeem draaiende weten te houden.

Een paar dagen geleden gaf het hoofd van de modelleurs van het RIVM, Jacco Wallinga, nog wat uitleg. Hij zei dat mogelijk ook een superverspreider een rol zou kunnen spelen. Niet dat dat voor de R0 uitmaakt, die is tenslotte al inclusief die factor. En je hebt aan zo’n constatering eigenlijk ook weinig op het moment dat je deze mystery man niet kunt herkennen aan zijn kleur ogen.

Wat wel van wezenlijk belang is, is om te constateren dat er in het verlagen van R0 ergens iets niet helemaal lekker zit, zoals ik in mijn vorige blog ook heb beargumenteerd. De effecten van de maatregelen vallen wat tegen. En ik hoop dat Jacco Wallinga daar ook op doelde. In de RIVM briefing van vanochtend 1 april 2020 aan leden van de Tweede Kamer gaf Jaap van Dissel zoals gebruikelijk weer zijn presentatie. Het goede nieuws is dat de presentie aanzienlijk informatiever was dan de voorgaande presentaties. Beetje flauw misschien, maar het aantal titraties werd tot een overzichtelijk aantal beperkt en de presentatie was helder een duidelijk. Toch zijn een aantal essentiële zaken nog niet verteld. Maar Kamerleden zijn spits genoeg om daar alsnog vragen over te stellen. Mijn teleurstelling en verontwaardiging was dan ook groot toen bij de beantwoording van de vragen een aantal grote missers werden gemaakt.

 Bij de vorige presentatie van het RIVM werd de R0 effectef nog rond de 1 geschat, maar uit alle getoonde curves meen ik af te leiden dat er met veel lagere waarden werd gerekend. Immers alle curves gingen naar nul. Jammer dat die inzichten niet met de Kamer zijn gedeeld. Nu worden waardes van 0,3 getoond. Daarmee zou een groot deel van het door mij genoemde lek boven water komen. En dat hoop ik ook op. Komen we uit aan de bovenkant van de betrouwbaarheidsband van R0, dus tegen de 1 dan hebben we nog werk toe doen. We gaan het zien.

Ten eerste viel het me op, bij de presentatie van vandaag 1 april 2020, dat Jaap van Dissel steeds zichtbaar geïrriteerd reageerde als er vragen werden gesteld of maatregelen niet verder aangescherpt moeten worden. Het antwoord kwam in de vorm van een voorbeeld: Als je ziet hoe weinig mensen er in een tram zitten dan heeft het geen zin om het openbaar vervoer plat te leggen. Nee natuurlijk niet, dat snapt iedereen.  En inderdaad als je al op 10 m afstand van elkaar blijft dan hoef je ook geen mondkapje te gebruiken. Maar dit zijn antwoorden om iemand de mond te snoeren.

De vraag is natuurlijk kunnen we nog simpele zinvolle additionele maatregelen nemen. Feit is dat er nog steeds een misschien wel 5 maal grotere groep besmette mensen rondloopt dan we nu kennen en als dat onze mystery man is, de superverspreider, dan mag je van mij tijdens het boodschappen doen een mondkapje gebruiken, of toch je boodschappen laten bezorgen, of in plaats van 2 slechts 1 keer boodschappen doen, of supermarkten met UV-licht steriliseren, of  … Allemaal maatregelen met weinig impact op de economie en die we zonder problemen een maandje kunnen uittesten. Waarom is er zoveel verzet tegen simpele nog mogelijke maatregelen.

Toen nog een hele concrete vraag van Corinne Ellemeet: stel dat we de R0 nog eens met een factor 2 zouden kunnen verlagen, zou dat dan interessant zijn. Antwoord: Van 0,2 naar 0,1 dat maakt niet zoveel meer uit.  Welnu Jaap van Dissel, dat maakt de wereld uit. Ten eerste als we nu al op de 0,2 zouden zitten zou dan fantastisch zijn, maar daar zijn we nog niet. Ten tweede een halvering in R0 is in alle gevallen super interessant. De opmerking van hem vind ik zo’n diskwalificatie, hier val ik helemaal stil. Het is zelf zo dat we dan volgende week of de week daarop al op bijna nul nieuwe besmettingen zouden zitten en aansluitend kunnen we veel economie ontwrichtende maatregelen schrappen. Verder hoop ik natuurlijk dat de effectieve R0 echt zo laag is. Laat onverlet dat de uitleg goed moet zijn.

Kortom dit helpt niet om Kamerleden iets duidelijk te maken. Maar goed, ik wil de bal spelen en niet de man, dus de volgende keer mag hij dat rechtzetten en zich ook meer open tonen voor suggesties uit de maatschappij, ook al hebben ze dat al intern bij het RIVM de revue laten passeren. Maar wel dan met een kwantitatieve beoordeling op de R0 voor de te onderscheiden maatregelen. En zo niet dan moet zijn collega Jacco Wallinga de volgende presentatie eens doen. Ik denk dat dat sowieso verhelderend kan werken. 

In het Kamer debat wat volgde op de presentatie zei Gert-Jan Segers dat er nog steeds op groepsimmuniteit wordt gemikt. Uiterst merkwaardig want ik dacht dat we die term, na veel discussie, nu net hadden losgelaten.

Opvallend was dat ook Mark Rutte vandaag in het Kamer debat op dit punt alle inzet van derden over mogelijke oplossingen resoluut van de hand wees. Hij vertrouwt volledig en alleen op de deskundigen. Werkelijk een aanfluiting voor de democratie, waar hij steeds zo op hamert. Zodra er in een film wordt gezegd ‘we take it from here’ dan is dat het moment om je echt zorgen te gaan maken.